“We are the smallest … but we are the best!”

Met deze woorden werd ik vaak aangesproken door SAAB chief-designer Björn Envall, telkens als we elkaar weer ontmoetten op het merendeel van de Internationale autotentoonstellingen, vanaf het midden van de jaren `70.

Hij bedoelde dat ik met mijn zeer bescheiden designafdeling van een 4-tal ontwerpers, een layout man en een enkele modelmaker, een erfenis uit de tijd van DAF, wel erg uit de toon viel bij wat VOLVO Zweden voor die discipline op de been bracht in tijden dat VOLVO zich over de personenautoproductie van DAF ging ontfermen. En wij huisden daarbij ook nog eens in een oude zeepfabriek in Eindhoven, in de omgeving van het Eindhovens Kanaal.

Een farmhouse vol legendes

Björn Envall zelf was begonnen als assistent van Sixten Sason, en had bij de introductie van de SAAB 99 in 1967 naam gemaakt als de designer van de allereerste SAAB met een “holle rug”, na de voorgaande SAAB 92,93 en 96 met een “bolle rug“.

Envall huisde met een relatief bescheiden ontwerpteam in een houten ‘farmhouse’ op het SAAB terrein in Trollhättan. Het was ook de periode waarin Rolf Mellde, vanaf 1946 chef motoren ontwikkeling bij SAAB, naar VOLVO was overgestapt na een intern bij SAAB niet onomstreden overgang van de eigen 2-takt motoren naar de V-4 motoren van Ford.

Autosport

Ik werd door de directie van het zeer prille VOLVO CAR BV aangesteld als degene die de heer Mellde tijdens zijn allereerste bezoek aan Eindhoven moest rondleiden langs onze ‘faciliteiten’. Gelukkig was hij zelf op dat gebied wel wat gewend geweest. Hij was immers ook de initiatiefnemer van de eerste autosport activiteiten van SAAB op kleine schaal, waaronder ook de inzet van enkele Formule Junior SAAB raceauto`s met een 2-takt motor en van de latere ontwikkeling van het Sonett project tot en met de productiemodellen daarvan. In mijn eigen DAF autosport tijd streden wij vaak met onze DAF 44′s met hun 850 cc motoren tegen de SAAB’s 92 van Erik Carlsson c.s.

Voor de Tulpen Rally in 1967 hadden wij zelfs een SAAB fabrieksrijder, Simo Lampinen, geleend, die samen met zijn Britse navigator John Davenport de klasse overwinning tot 1000 cc voor DAF wist op te eisen!

Tijdens een 2 weekse verkenning in de Franse Alpen, voorafgaand aan die rally, had Simo zijn SAAB Sonett 2 in rally uitvoering ter kennismaking – met sleutels en al- op de oprit van mijn huis achtergelaten!

Te gast in Trollhättan

In het weekend van 30 Augustus 1987 werd in Trolhättan het unieke ‘SAAB CLUBS JUBILEE DAY’ evenement gevierd naar aanleiding van “SAAB 40 jaar in de lucht en op de weg” en dat op een militaire vliegbasis in de omgeving.

Björn Envall nodigde mij uit als zijn persoonlijke gast, stelde mij een SAAB 900 cabrio ter beschikking voor enkele dagen en ging zelf rondrijden in mijn VOLVO 480, ons kort daarvoor geïntroduceerde sport-coupe model. De in wagenkleur gespoten kunststof bumpers van de 480 moedigden hem weer aan om dezelfde productiemogelijkheden ook voor SAAB geaccepteerd te krijgen.

Voor ons afscheidsdiner in een bekend plaatselijk restaurant had Björn zijn jongere broer Sune Envall meegebracht, zelf ook een zeer succesvolle industrial- en graphic designer. Er werd door ons tussen de gangen door zo fanatiek gediscussieerd over designtrends, dat wij alleen met een uitzonderlijke fooi het door ons drieën met stiften volgetekende tafellaken enigzins hebben kunnen vergoeden!

Dit artikel verscheen in Viggen #120, mei 2020. Wil je ons clubblad graag 6 keer per jaar in je brievenbus? Word dan vandaag nog lid van Saab Club Belgium.